تعریف و اهداف رشته MBA

تعریف و هدف

دوره کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار که معادل Master of Business Administration (MBA ) است به منظور پرورش مدیران کارآمد برای اداره سازمانهای اقتصادی - اجتماعی، تولیدی و خدماتی طراحی شده است.

رشته MBA یا کارشناسی ارشد مدیریت حرفه ای بازرگانی چنانچه از نامش پیداست تنها مدیریت بازرگانی نیست. از آنجا که در ایران آموزش مدیریت به شاخه هایی نظیر بازرگانی، صنعتی و دولتی تقسیم می شود برای اکثر متقاضیان این گمان پیش می آید که MBA تنها در برگیرنده مباحث مدیریت بازرگانی است و به طور مثال برای مدیریت صنعتی باید به سراغ رشته دیگری رفت در حالی که این تصور کاملا اشتباه است.

MBA مدیریت Business است و Business یعنی کلیه عملیاتی که از تولید تا فروش و خدمات پس از فروش کالا یا خدمات را شامل می شود و به صورت مکرر اتفاق می افتد.

برای رشته MBA حدود 30 گرایش مختلف در کشورهای مختلف تعریف شده است. اما چهار گرایش اصلی این رشته که تقریبا در همه دانشگاه ها تدریس می شوند به شرح زیر است:

1- بازاریابی و مدیریت فروش ( Marketing )

2- مدیریت مالی و مدیریت موسسات مالی ( Finance )

3- مدیریت تولید و سیستمهای تولید و پروژه ( Operation )

4- مدیریت منابع انسانی ( Human Resources )

البته در ایران در حال حاضر رشته MBA شامل 13 گرایش به شرح زیر می شود:

1-عمومی ، 2-استراتژی، 3-بازاریابی ، 4-خدمات ، 5-رفتار سازمانی و منابع انسانی ، 6-سازمان های پروژه محور، 7-سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات، 8-عملیات و زنجیره تأمین، 9-فناوری، 10-کارآفرینی، 11-کسب و کار بین المللی، 12-مالی، 13-نوآوری و توسعه محصول و خدمت

متاسفانه امروزه بسیاری بدون توجه به محتوای MBA آن را با نام مدیریت سازمان می شناسند و تنها به بخش بسیار کوچکی از اهدافی که در این دوره بررسی می شود می پردازند. اگر بخواهیم تعریفی دقیقتر از اهداف MBA داشته باشیم باید توجه داشت که هدف این دوره پذیرش فارغ التحصیلان دوره های کارشناسی در رشته های مختلف به خصوص رشته های فنی و مهندسی و پرورش افرادی است که قادر باشند در زمینه های ذیل انجام وظیفه نمایند:

(1) اداره و راهبری مؤثر و کارآمد سازمان یا یک بخش تخصصی از آن نظیر بخش های تولیدی، بازاریابی و فروش، اطلاعات و مالی

(2) ایجاد تحول در یک بخش تخصصی سازمان

(3) طراحی، هدایت و رهبری تحول در کل سازمان پس از کسب تجارب عملی در مدیریت

(4) کارآفرینی با ایجاد فعالیت های جدید در درون سازمان و یا ایجاد سازمانهای جدید

(5) ارائه خدمات مشاوره ای و مطالعاتی در زمینه های مزبور به مدیران سازمانهای اقتصادی و اجتماعی

 

افرادی که در این دوره پذیرفته می شوند، حداقل دوره کارشناسی را در یکی از رشته های دانشگاهی گذرانده و با حوزه تخصصی دوره کارشناسی آشنائی پیدا کرده اند. این افراد پس از فرا گرفتن دانش مدیریت و تمرین مهارت های مدیریتی در این دوره، نیروهای ارزنده ای خواهند شد که می توانند با ترکیب دانش تخصصی و مدیریتی خود در جهت تحقق هدف های بالا نقش مهمی در بهبود مدیریت جامعه ایفا نمایند.

دوره های MBA و DBA و BBA

 دکتری حرفه ای مدیریت کسب و کار DBA ویژه دارندگان مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر

کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار MBA ویژه دارندگان مدرک کارشناسی و بالاتر

کارشناسی مدیریت کسب و کار BBA ویژه دارندگان مدرک دیپلم و بالاتر

 

کارشناسی ارشد کوتاه مدت مدیریت کسب و کار mini MBA  ویژه دارندگان مدرک دیپلم و بالاتر

  

جهت مشاهده اطلاعات هر گروه روی لینک مربوطه کلیک نمایید.

دوره های MBA و DBA و BBA در آکامی توف اینترنشنال (IQnet) در دو حالت غیرحضوری و نیمه حضوری به مدت یکساله و دوساله برگزار می گردند.

مدارک تمامی این گروه ها مشابه دوره های حضوری به زبان انگلیسی، از TUV international توف اینترنشنال ایتالیا، با رجیستر بین المللی و با قابلیت رهگیری صادر می گردند


فرم ثبت نام


مطالب مرتبط با دوره آموزشی MBA و DBA غیرحضوری یا مجازی و حضوری


شرکت در دوره DBA مزایا و منافعی را برای صاحبان کسب و کار و مدیران ارشد سازمان ها به همراه دارد که همین مزایا باعث گرایش مدیران به دوره DBA شده است. دستاورد های دانش پذیران در دوره DBA بسیار زیاد و متنوع است اما از جهت آشنایی در زیر به چند مورد از مزایای حضور در دوره DBA اشاره می شود.

مهارت رهبری سازمان
رهبری علمی و نظام مند بر سازمان و استفاده حداکثری از منابع سازمان تنها با استفاده از علم مدیریت ممکن می شود. رهبری سازمان و نیروی انسانی آن از جمله مباحث اصلی در دوره DBA است که به دانش پذیران این امکان را می دهد با استفاده از جدیدترین و موثرترین روش های علمی مدیریت به رهبری سازمان بپردازند.

مهارت آینده پژوهی
برنامه ریزی بلندمدت برای کسب و کارها و انجام یک فعالیت خلاق و نوین بدون داشتن دید درست نسبت به آینده بازار کسب و کار ممکن نیست. مهارت آینده پژوهی به دانش پذیران این امکان را می دهد که اتفاقات و سناریو های محتمل در آینده را بررسی کنند و برنامه ای جامع تدارک ببینند که در صورت رخ داد هر کدام از سناریو ها بتواند بهترین وضعیت را به سازمان بدهد.

شبکه حرفه ای از دانش آموختگان
اغلب شرکت کنندگان در دوره های DBA مدیرانی هستند که علاوه بر داشتن تحصیلات آکادمیک از پشتوانه سالها مدیریت سازمانی بهره می برند. حضور در میان مدیران ارشد و برجسته سازمان ها و محققین قدرتمند عرصه مدیریت یک فرصت عالی برای استفاده از مهارت و اعتبار دیگران برای رونق بیشتر کسب و کار است. شبکه حرفه ای از مدیران که طی دوره DBA به دست می آورید یک دستاورد غنی برای آینده کسب و کار شما خواهد بود.

کسب دانش مدیریت
بهره مندی از دانش برترین اساتید کشور در حوزه مدیریت و همچنین جدیدترین نظریه های مدیریتی روز دنیا سطح دانش مدیریتی شما را به طرز چشمگیری ارتقا خواهد داد و زمینه استفاده از برترین و موثرترین روش های نوین مدیریتی را در اختیار شما قرار خواهد داد. بی شک مدیریت بر اساس دانش باعث می شود سازمان شما از نیروهای زبده و متخصص در حوزه مدیریت استفاده کند و بدین ترتیب زمینه های موفقیت کسب و کار شما فراهم می شود.

نگرش علمی به مدیریت
بررسی تجربیات موفق و مهم در عرصه کسب و کار و آشنایی با نظریه های روز مدیریت شما را با اهمیت مدیریت علمی آشنا می کند و باعث می شود از شتاب زدگی در عمل، تصمیم گیری بر اساس معیارهای کم اهمیت و کوتاه مدت و انتخاب های غلط دوری کنید.

تفاوت DBA و PhD

اطلاق واژه دکترا به دوره مدیریت حرفه ای کسب و کار (DBA) باعث میشود در اذهان شنونده شباهتی با دوره دکترا تخصصی PhD ایجاد شود. اما این دو دوره با هم تفاوت های زیادی دارند.

هدف دوره PhD ارتقا و توسعه تئوری های جدید علمی و قبض و بسط نظریه های موجود است. در این دوره متقاضیان مدت زیادی را صرف بررسی نقص ها و خلاهای تحقیقاتی می کنند و در یک زمینه مشخص به توسعه مرزهای علم می پردازند. خروجی و دستاورد دوره PhD تحقیقات علمی است که فضای کاری آنها فضای تئوری است و برای فصای عملی کسب و کار طراحی نشده اند. ورودی دوره های PhD نیز فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد رشته های مدیریت هستند که در زمینه تحقیقات علمی و نگارش مقالات تجربه دارند؛ آنها با هدف ادامه دادن تحقیقات علمی خود وارد دوره PhD می شوند.

دوره DBA

اما دوره های DBA با رویکرد کاربردی کردن علم مدیریت و پیاده سازی نظریه های مدیریتی در عمل برگزار می شود. مخاطبان این دوره نظریه های جدید مدیریتی را بررسی می کنند. مقالات و انتشارات جدید و مطرح مدیریتی را مطالعه می کنند و با تکیه بر دانش مدیریتی سعی در کاربردی کردن این دانش در فضای کسب و کار و حل بحران های مدیریتی با استفاده از آن دارند. در واقع رویکرد دوره DBA نسبت به PhD تا حدودی عملی تر بوده و بیشتر به کاربرد نظریه های علمی در فضای کسب و کار توجه می کند.

دوره DBA مهارتی، دوره دانشگاهی PhD نیست

استفاده از لفظ دکترا در ترجمه گواهی DBA این اشتباه ذهنی را برای معدود افرادی بوجود می آورد که با هدف کسب مدرک PhD در دوره های DBA حضور یابند. اما شایان ذکر است که گواهی DBA قابلیت معادل سازی با مدرک PhD را ندارد. نمی توان از گواهی DBA برای حضور در کرسی های تدریس دانشگاهی استفاده کرد و در واقع حوزه اعتبار گواهی DBA، بازار کار و فضای کسب و کار است. گواهی DBA یک گواهینامه مهارتی است و نشانه ای بر کسب مهارت مدیریت توسط شرکت کنندگان است و به هیچ وجه جایگزین مدرک دانشگاهی PhD نمی شود.

برای کسب مدرک PhD باید پس از گذراندن تحصیلات در مقطع کارشناسی ارشد و با طی مراحل ورودی دانشگاه (کنکور ورودی و مصاحبه علمی) وارد دوره PhD شد و در ایران این امر مهم صرفا از طریق سازمان سنجش آموزش کشور انجام می شود و پس از طی ۳-۶ سال و با دفاع کردن از رساله دکترا به این مدرک دست یافت. شایان ذکر است که رویکرد دوره DBA مهارتی بوده و مهمترین دستاورد شرکت کنندگان در این دوره مهارت مدیریت و پژوهش علمی در حوزه مدیریت است.

دوره های DBA در خارج از کشور به واسطه محتوای عالی و غنی و تاثیر فراوانی که در ارتقای مهارت های مدیریتی مدیران ارشد سازمان ها داشته اند از اعتبار و پشتوانه عالی برخوردار است؛ به نحوی که از نظر تاثیرگذاری و اعتبار در نظر فعالان حوزه مدیریت چه بسا از مدرک PhD نیز ارزشمند تر و موثرتر باشد. مدیران زیادی در سازمان های بزرگ در دوره های مدیریت کسب و کار (DBA و MBA) شرکت کرده اند و این خود نشانی بر اعتبار عملی و اجتماعی گواهی DBA است و باعث مقایسه شدن آن با مدرک PhD شده است اما باید توجه داشت که گواهی DBA معادل و جایگزین مدرک PhD نیست. بلکه گواهی DBA بالاترین و معتبر ترین گواهی مهارتی در حوزه مدیریت کسب و کار است. به خاطر نگرش مهارتی و عملی به مدیریت در دوره DBA بسیاری از دارندگان مدرک PhD به شرکت در دوره های DBA تمایل نشان داده اند.

تفاوت DBA و MBA

در نظر بسیاری از افراد تفاوت خاصی بین دوره DBA و MBA نیست و بسیاری از افراد و سازمان ها این دو گواهی را یکی می دانند اما باید توجه داشته باشیم که تفاوت های محتوایی زیادی بین این دو دوره وجود دارد.

در دوره MBA با استفاده از متدها و روش های تثبیت شده و موفق مدیریتی روش های و ابزارهایی برای رفع مشکلات سازمان در اختیار مدیران و کارآفرینان قرار می گیرد. هدف دوره MBA تربیت مدیرانی ماهر است که می توانند متدها و ابزارهای مدیریتی را به خوبی در راستای منافع و اهداف سازمان خود به کار گیرند. مدیرانی که از MBA بهره می برند از روش ها و تجربیات موفق دیگر سازمان ها نهایت استفاده را می برند و مهارت عملی خود را در مدیریت توسعه می دهند. در واقع دوره MBA یک دوره عمومی مدیریتی با هدف ارتقای مهارت است.

حال آنکه در دوره DBA عمده تمرکز و توجه بر روی تربیت مدیرانی است که بتوانند تئوری های روز مدیریتی را مطالعه و بررسی کنند، این تئوری ها و نظریه ها را تحلیل کنند، آنها را شرح و بسط دهند، آنها را با شرایط کسب و کار خود وفق دهند و سپس ابعاد جدیدی را به این نظریه ها و رویکردهای مدیریتی اضافه کنند. هدف دوره DBA تربیت پژوهشگرانی است که به واسطه تجربیات ارزشمند مدیریتی که دارند و با تکیه به اندوخته های عملی و دیده های خود از فضای کسب و کار و مدیریت سازمان ها، به خوبی با نیازها و نواقص نظریه های مدیریتی آشنایی دارند. آنها با تکیه به این دانش و دید مدیریتی که دارند سعی میکنند نظریه ها و روش های جدید مدیریتی را بهبود و توسعه دهند. کاربرد اصلی DBA نیز پیاده سازی و مناسب سازی نظریه های علمی مدیریت برای استفاده در فضای واقعی کسب و کار است. در واقع دوره DBA یک دوره تخصصی و پژوهشی با هدف ارتقای مهارت تحقیق و پژوهش مدیران است.

MBA یا DBA کدامیک بهتر است؟

در ابتدا باید خاطر نشان کنیم که این سوال تا حدی بی پایه و گمراه کننده است. اهداف و محتوای دوره های DBA و MBA با هم تفاوت های زیادی دارند. واژه بهتر در این سوال گمراه کننده است زیرا هر متقاضی باید با توجه به زمینه کاری، سوابق علمی و کاری مدیریتی که داشته، اهدفی که با گذراندن دوره های مدیریتی دنبال می کند و مسائلی از این دست بین این دو دوره یکی را انتخاب کند. هدف دوره DBA تربیت پژوهشگران قوی در حوزه مدیریت است تا علم مدیریت را به روز کنند اما هدف دوره MBA تربیت مدیرانی ماهر است که از ابزارهای موجود بهترین استفاده را ببرند. حال باید خود مدیر توجه کند که قصد دارد در کدام زمینه متخصص شود، پژوهش مدیریتی یا استفاده از مهارت های مدیریتی؟ بی گمان برای مدیران و کارآفرینان با زمینه ها و سابقه های کاری متفاوت کاربردها و دستاورد های این دو دوره با هم تفاوت خواهد داشت.

 مدیرعامل ۷ شرکت از ۱۰ شرکت برتر دنیا نظیر: والمارت، اپل، Chevron، AT&T، جنرال موتورز، جنرال الکتریک، فورد و … در رشته MBA تحصیل کرده اند که آماری جالب است و نشان دهنده اهمیت رشته MBA در جایگاه های مدیریتی سازمان های رده بالا است.